Việt Nam nằm ở tâm
dông châu Á, một trong ba tâm dông trên thế
giới có hoạt dộng dông sét mạnh. Trên hình là bản đồ theo tài
liệu phóng điện thu được từ “máy đếm phóng điện quang học nhanh”
OTD (Optical Transient Detector) trên vệ tinh của NASA cho thấy
rất rõ điều này. Nhìn trên bản đồ vệ tinh có thể thấy rõ ba tâm
dông hoạt động mạnh trên toàn cầu, Việt nam nằm ở tâm dông
Châu Á
và là khu vực có mật độ phóng điện sét rất cao.
Mùa dông ở Việt nam tương đối dài bắt
đầu từ khá sớm và kết thúc khá muộn. Số ngày dông trung bình
khoảng 100 ngày/năm và số giờ dông trung bình là 250 giờ/năm. Trên
nền hoạt động dông tương đối mạnh này có độ chênh lệch khá lớn về
mức độ hoạt động dông ở các vùng. Có những nơi có số giờ dông nhỏ
như Cam ranh (55 giờ/năm), bên cạnh đó lại có khu vực đạt số giờ
dông tới 489 giờ/năm như ở A lưới. Có thể giải thích sự chênh lệch
này bởi nhiều yếu tố khác nhau trong đó có sự phân chia lãnh thổ
bởi những dãy núi cao có hướng khác nhau, có tác dụng tăng cường
hoạt động dông ở vùng này và hạn chế hoạt động dông ở vùng khác.
Những vùng hoạt động dông mạnh là những vùng có nhiễu động khí
quyển mạnh mẽ và có địa hình thuận lợi cho việc hình thành các
dòng thăng.
|
Ngoài tác dụng có lợi của dông như
mang lại lượng nước mưa, khả năng cung cấp nitrat của phóng điện
sét đem lại cho nông nghiệp nguồn đạm phong phú, dông sét còn gây
ảnh hưởng tiêu cực lên kinh tế xã hội. Dông có thể gây lụt lội
(những đợt dông front kéo dài), sét thường xuyên là hiểm họa gây
thiệt hại về người và của. Trong thập kỷ gần đây, rất nhiều công
trình, đường dây tải điện, kho tàng, các thiết bị ngành bưu chính
viễn thông, thiết bị nghiên cứu khoa học, thiết bị điện tử đã bị
sét đánh hỏng gây thiệt hại rất lớn; ngoài thiệt hại về kinh
tế, sét còn gây thiệt hại về người, gây tâm lý hoang mang ở một số
địa phương như xã Cổ dũng (Hải dương), huyện Đông anh(Hà nội),
Đồng bằng sông Cửu long...
Trong lĩnh vực phòng chống sét hầu
hết Việt Nam sử dụng các thiết bị phòng chống sét nhập ngoại.
Nhiều loại máy móc thiết bị phòng chống sét được tung ra trên thị
trường. Hiệu quả của nhiều phương pháp mới còn chưa rõ ràng, thậm
chí nhiều kết quả còn đem lại hậu quả không mong muốn. Quy phạm
chống sét đang sử dụng đã có những điểm lạc hậu cần tiến hành soát
xét sử đổi. Công tác tư vấn cần đẩy mạnh hơn.
Nhìn chung, việc nghiên cứu dông sét của nước ta còn ở giai đoạn
ban đầu, và hiện nay kém xa các nước phát triển. Các số liệu về
hoạt động dông sét trên lãnh thổ nước ta chưa đủ và không đủ độ
tin cậy để đáp ứng được nhu cầu thực tế hiện nay.
Mục tiêu đề tài:
1 Làm rõ quy luật hoạt động và phân bố dông sét ở Việt Nam.
2 Đề xuất các giải pháp phòng chống nhằm giảm nhẹ hậu quả
thiên tai do dông sét gây ra
Các cán bộ tham gia chính thực hiện đề tài
Viện Vật lý Địa cầu:
TS Nguyễn Xuân Anh: Chủ nhiệm đề tài
KS Lê Việt Huy: Thư ký đề tài
Đài Cao không:
TS Nguyễn Thị Tân Thanh
Viện Khoa học kỹ thuật bưu điện:
TS Nguyễn Văn Dũng
Viện Năng lượng: KS Vũ Châu Quế, KS Trần Văn áp.
Ban cố vấn đề tài:
GS TS Bùi Thiện Dụ (Bộ KHCN)
GS TS Nguyễn Trọng Hiệu ( Viện KTTV)
GSTS Võ Viết Đạn ( ĐHBK Hà Nội)
TS Lê Văn Lưu (Viện Vật lý Địa cầu)
|